Δημοσιεύτηκε στις:Δεκέμβριος 10, 2025
Προβολή του ντοκιμαντέρ "Σκεφτόμουν την Άννα"
Ο Πασκουάλε Απαντάτζελο είναι ένας σύντροφος που η γενιά μας γνώρισε μέσα από τα βιβλία που γράφτηκαν για τις Ερυθρές Ταξιαρχίες και το μακρύ Ιταλικό 68', και ιδιαίτερα από το αυτοβιογραφικό του βιβλίο "Έτρεχα και σκεφτόμουνα την Άννα". Ήρθε πλέον η ώρα να τον γνωρίσουμε και από αυτό το πολύ σημαντικό ντοκιμαντέρ.
Δύο λόγια για το ντοκιμαντέρ. Το φιλμ αυτό καταφέρνει να συνδυάσει μια πλειάδα αφηγηματικών τεχνικών δημιουργώντας ένα πραγματικά πρωτοπόρο αποτέλεσμα. Η κινηματογραφική τεχνική που χρησιμοποιεί τεχνικές θεάτρου σε ότι αφορά τα σκηνικά, συνοδεύεται από την καινοτόμα ιδέα του να συμμετέχει ο άνθρωπος Πασκουάλε στην ταινία, αλληλεπιδρώντας με τον ηθοποιό που τον αναπαριστά, και δεχόμενος ερωτήσεις, κάνοντας αυτή την ταινία ένα κοινωνικό πείραμα. Τα παραπάνω συνοδεύονται από την χρήση AI τεχνολογίας για την αφήγηση.
Όλες οι αφηγηματικές τεχνικές όμως δεν είναι τίποτα χωρίς μια ιστορία να πουν, και η ιστορία του Πασκουάλε είναι συγκλονιστική. Θα αφήσουμε το ντοκιμαντέρ να την διηγηθεί, αλλά θα πούμε δυο λόγια για τα μολυβένια χρόνια και τις οργανώσεις που αναφέρονται.
Πρέπει εδώ να τονίσουμε ότι τα μολυβένια χρόνια είναι μια περίοδος που έγινε αντιληπτή ως προεπαναστατική από το ιταλικό κίνημα με αποτέλεσμα να υπάρχει η συνεχής ανάγκη αναβάθμισης του αγώνα. Ταυτόχρονα, η κρατική προβοκάτσια (με χαρακτηριστικό παράδειγμα την βόμβα στην πιάτσα Φοντάνα), η εμπλοκή της CIA ειδικότερα τα επόμενα χρόνια και οι φασιστικές επιθέσεις συνετέλεσαν στην λεγόμενη στρατηγική της έντασης. Την προσπάθεια δηλαδή να αναβαθμιστεί το επίπεδο της βίας σε ένα επίπεδο που οι ένοπλες οργανωσεις θα αποξενωθούν εξ αντικειμένου από το κίνημα, το οποίο με τη σειρά του θα χάσει τη νομιμοποίησή του. Παράλληλα το PCI προετοιμάζεται από τις αρχές του 1970 να επιτελέσει τον ρόλο του ως καταλύτης της ταξικής πάλης με την πλευρά της αστικής τάξης και να "υπογράψει" τον ιστορικό συμβιβασμό, μια στρατηγική που τα επίσημα κομμουνιστικά κόμματα κρατούν μέχρι και σήμερα. Το μακρύ ιταλικό 68', με απεργίες, συγκρούσεις και την αίσθηση ότι η επανάσταση είναι προ των πυλών, άρχισαν να δημιουργούνται ρωγμές στην ιταλική αριστερά και ιδιαίτερα στο PCI. Γεννήθηκαν επαναστατικές μαζικές οργανώσεις διαφορετικής φύσης όπως η Lotta Continua το 1969 και η Potere Operaio το 1967 (μετέπειτα Autonomia Operaia) ταυτόχρονα, μέσα από διάφορες μικρότερες ομάδες δημιουργούνται το 1970 οι Ερυθρές Ταξιαρχίες. Το 1969 η βόμβα στην Πιάτσα Φοντάνα και στη συνέχεια η δολοφονία του Πινέλι εκκινούν τα μολυβένια χρόνια. Οι Ε.Τ. κατά την ίδρυση τους και μέχρι το 1974 ασχολούνται με σαμποτάζ στα εργοστάσια όπου γινόταν μαζική παραγωγή και απαγωγές ιδιοκτητών και εργοδηγών, κερδίζοντας μαζικότητα και θαυμασμό από τους εργάτες. Το 1972 απαγάγουν τον Idalgo Macchiarini, διευθυντή της Siemens, την πρώτη απαγωγή της οργάνωσης ενώ ξεκινούν και οι ένοπλες ληστείες. Το 1974 ιδρύονται οι ΝΑΡ. Οι Ένοπλοι Προλεταριακοί Πυρήνες είναι μια οργάνωση με έμπνευση τους μαύρους πάνθηρες και την αντίληψη ότι όλοι οι κρατούμενοι είναι πολιτικοί κρατούμενοι. Είναι μια οργάνωση βασικά κρατουμένων που πολιτικοποιήθηκαν στις φυλακές από πολιτικούς κρατούμενους και ασχολούνται με το ζήτημα των φυλακών μέσα και έξω από αυτές με επιθέσεις και απόπειρες απόδρασης. Παράλληλα το 1974 οι Ε.Τ. απαγάγουν των δικαστή Σόσι ενώ το '75 εκτελούν τον εισαγγελέα Κόκο. Ξεκινά έτσι η στρατηγική που έμεινε γνωστή ως "επίθεση στην καρδιά του κράτους" με απαγωγές, εκτελέσεις και χτυπήματα παντού στην Ιταλία. Οι ΝΑΡ την ίδια περίοδο στρέφουν τη δράση τους από τις φυλακές στον επαναστατικό δρόμο με ληστείες και επιθέσεις σε καραμπινιέρους. To 1975 γίνεται η συγκλονιστική απόδραση του Ρενάτο Κούρτσιο (ηγέτη των Ε.Τ.) από κομάντο των Ε.Τ. να εισέβαλαν στις φυλακές και τον απελευθέρωσαν. Λίγους μήνες αργότερα η σύζυγος του και συντρόφισσα Άννα-Μαρία Καγκόλ δολοφονείται εν ψυχρώ από τους καραμπινιέρους. Το 1976 ο Κούρτσιο και ο Φρατζεσκίνι συλλαμβάνονται ξανά και την ηγεσία των Ε.Τ. αναλαμβάνει ο Μάριο Μορέττι. Οι ΝΑΡ το '77 έχουν χάσει το κέντρο της πολιτικής τους και μετά από τουλάχιστον 6 νεκρούς συντρόφους μέλη της οργάνωσης, η οργάνωση παύει τη δράση της το '78 με τα μέλη της να προσχωρούν αλλού ή να αφήνουν την ένοπλη δράση.
Το 1977 είναι ταυτόχρονα η χρονιά που κορυφώνεται το επαναστατικό κίνημα στην Ιταλία ταυτόχρονα με την συνολική απόπειρα της αναδιάρθρωσης της παραγωγής από πλευράς του κεφαλαίου. Υπάρχει πλέον καθαρή απόσταση μεταξύ των ενόπλων και μαζικών επαναστατικών οργανώσεων του κινήματος, και της παραδοσιακής αριστεράς.
Το 1978 οι Ε.Τ. απαγάγουν τον πρόεδρο των Χριστιαννοδημοκρατών Άλντο Μόρο με απαίτηση να κλείσουν οι φυλακές - κολαστήρια της Αζινάρα και να απελευθερωθούν 13 πολιτικοί κρατούμενοι. Τα αιτήματα τους δεν γίνονται δεκτά με αποτέλεσμα μετά από 55 μέρες να τον εκτελέσουν. Η εκτέλεση του Μόρο τις απονομιμοποίησε αρκετά και μπορεί να εκτιμηθεί σαν ένα τακτικό λάθος. Ακολουθεί μαζική αντιτρομοκρατική επιχείριση που βάζει τους ηγέτες του κινήματος στη φυλακή για συμμετοχή στις Ε.Τ. , μεταξύ άλλων, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν έντονες έριδες. Ταυτόχρονα γίνεται η απόπειρα να δημιουργηθούν καταδότες με νομοθετικές διατάξεις που δίνουν ευνοϊκές συνθήκες σε όσους "δίνουν" συντρόφους τους. Οι καταδότες εκτελούνται μέσα και έξω από τις φυλακές.
Το 1980 οι Ε.Τ. απαγάγουν τον υπεύθυνο για τις φυλακές ασφαλείας Ντ' Ούρσιο ενώ λίγες μέρες αργότερα το κίνημα εξεγείρεται στις φυλακές του Τράνι με αποτέλεσμα την σκληρή καταστολή αλλά και καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Η στρατηγική των Ε.Τ. στρέφεται πλέον ενάντια στο ΝΑΤΟ και τον Αμερικανικό Ιμπεριαλισμό (μετά από επαφές και με την RAF). Έτσι, το 1981 απαγάγουν τον στρατηγό Ντότζερ. Το 1981 επίσης γίνεται η διάσπαση της οργάνωσης σε BR-PCC και RB-UCC (μαχόμενο κομμουνιστικό κόμμα και ένωση μαχόμενων κομμουνιστών αντίστοιχα), οι δεύτεροι εκ των οποίων εκτελούν το 1984 τον Αμερικανό υπεύθυνο προσωπικού της δύναμης στον Σινά. Οι επιθέσεις σε Αμερικανούς εντείνουν την εμπλοκή της CIA στην καταστολή με αποτέλεσμα σκληρούς βασανισμούς των συλληφθέντων. Τα τέλη της δεκαετίας του 80 βρίσκουν τα μέλη των Ε.Τ. στη φυλακή ή κρυμμένους σε άλλες χώρες. Δεν θα αναφερθούμε στην αναβίωση των διασπάσεων το '90 καθώς σε αντίθεση με την αρχική μορφή των Ε.Τ. δεν είχαν ούτε μαζικότητα, ούτε την ευρεία αποδοχή των Ε.Τ. Το επαναστατικό κίνημα στην Ιταλία της δεκαετίες του 70 και του 80 είναι τόσο πλούσιο και πληθωρικό που δεν μπορούμε καν να ξεκινήσουμε να το περιγράφουμε σε αυτή την εισήγηση. Μπορούμε να διδαχθούμε πολλά τόσο από την πίστη αυτών των συντρόφων που "διψούσαν για κομμουνισμό στο εδώ και τώρα", από τις διαφορετικές τάσεις και οργανώσεις, από την δυσκολία της συμβίωσης του μαζικού με το ένοπλο κίνημα και πολλά άλλα. Είναι τρομερά ευτυχές ότι έχουμε την τύχη να έχει μεταφραστεί πληθώρα βιβλίων για το εν λόγω κίνημα, μερικά από τα οποία θα αναφέρουμε στο τέλος.
Σαν υστερόγραφο θα θέλαμε να πούμε ότι ο σύντροφος Πασκουάλε, έχει μια ξεχωριστή σημασία για εμάς, καθώς από το βιβλίο του πήραμε το σύνθημά μας "την επιλογή την έκανε η Ταξική συνείδηση" και είναι μεγάλη μας χαρά και τιμή να παρουσιάζουμε σήμερα αυτό το ντοκιμαντέρ.
Εκδ. Διάδοση -
Έτρεχα και σκεφτόμουνα την Άννα,
Με ξεσκέπαστο πρόσωπο,
Ερυθρές Ταξιαρχίες, μια ιταλική υπόθεση,
Ένας αγρότης στη Μητρόπολη,
Τελευταίες φλόγες της αντίστασης,
Ιστορίες φυγοδικίας
Εκδ. Μολοτ -
Η επανάσταση δεν είναι επίσημο γεύμα
Εκδ. Ασύμμετρη Απειλή -
Μην ξεχάσεις την οργή,
Οι αγώνες για τη στέγαση στις γειτονιές του Τορίνο,
Κείμενα και ντοκουμέντα των Ενόπλων Προλεταριακών Πυρήνων,
Εκδ. Red n Noir -
Οδομαχίες,
Κι ας είμαστε γυναίκες
Εκδ. Κόκκινο Νήμα -
Έφοδος στον Ουρανό
Εκδ. λέσχη -
AUTONOMIA
Εκδ. Primus -
Aldo Moro: η ομηρία
Εκδ. Δυσήνιος Τύπος -
Επαναστατημένα Αδέλφια,
Τα φυτίλια είναι αναμμένα
Εκδ. Προλεταρική Πρωτοβουλία -
Τι σήμαινε να είσαι 20 χρόνων στην Ιταλία το 60
Εκδ. κινούμενοι τόποι -
Η φυλή των τυφλοποντίκων
Εκδ. ταμείο αλληλεγγύης -
Επανάσταση και αντεπανάσταση στην Ιταλία
Εκδ. Ελεύθερος Τύπος -
Insurrezione
Εκδ. ελευθεριακή κουλτούρα -
Η συμμορία Μπελίνι
Την Παρασκευή 12/12 στις 19:00 στο Στέκι Μεταναστών στην Τσαμαδού
