Δημοσιεύτηκε στις: Δεκέμβριος 10, 2024
Ένας χρόνος από το έγκλημα στην Πύλο
Συμπληρώνεται ένας χρόνος από το πολύνεκρο ναυάγιο στα ανοιχτά της Πύλου, όπου πάνω από 600 μετανάστες και μετανάστριες χάσανε την ζωή τους, ως αποτέλεσμα της εγκληματικής αδιαφορίας και παράλειψης του ελληνικού λιμενικού σώματος (και κατ’ επέκταση του ελληνικού κράτους), προς παροχή βοήθειας και διάσωσης.
Στο έγκλημα αυτό συμπυκνώνεται όλη η εγκληματική πολιτική της Ε.Ε., που ως απόρροια έχει την απώλεια εκατοντάδων ζωών προσφύγων και μεταναστών ετησίως. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία υπολογίζεται ότι από το 2014 περίπου 25.000 μετανάστες/ στριες έχουν χάσει τη ζωή τους στα νερά της μεσογείου, ενώ στον τραγικό αυτό απολογισμό δεν προσμετρούνται οι αγνοούμενοι από τα ναυάγια (!). Η ιμπεριαλιστική και καπιταλιστική βία, πρώτα γεννά πολέμους, σφαγές και ως εκ τούτου την ανάγκη για μετανάστευση στους λαούς, ενώ εν συνεχεία όταν αυτοί καταφτάνουν στα σύνορα των άλλων κρατών (εν προκειμένω της Ε.Ε.) αντιμετωπίζονται είτε ως τα φτηνά εργατικά χέρια, είτε ως εξωτερικός εχθρός.
Οι πολιτικές προστατευτισμού των συνόρων και αντιμετώπισης της μεταναστευτικής κρίσης καθώς και η κλιμακούμενη απαξίωση της ανθρώπινης ύπαρξης οδήγησαν και σε αυτήν την περίπτωση στο πολύνεκρο έγκλημα του ναυαγίου της Πύλου, όπου οι ενέργειες και οι παραλήψεις των αρχών είναι εξίσου εγκληματικές με την μετέπειτα απόπειρα συγκάλυψης εκ μέρους του ελληνικού κράτους.
Τα πρώτα αντανακλαστικά των αρμόδιων φορέων και των κυβερνητικών εκπροσώπων ήταν να αποποιηθούν τις ευθύνες λέγοντας πως το ναυάγιο συνέβη σε χωρικά ύδατα και εν προκειμένω το ελληνικό λιμενικό δεν είχε αρμοδιότητα να διασώσει (!). Οι προϋποθέσεις και οι κανόνες διάσωσης σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις (Διεθνή Σύμβαση για τη Ναυτική Έρευνα και Διάσωση (SAR), καθώς και τις Οδηγίες για τη Μεταχείριση των Διασωθένων στη Θάλασσα του Διεθνούς Ναυτικού Οργανισμού IMO Guidelines), από τις οποίες το ελληνικό κράτος και δεσμεύεται είναι α) αν το σκάφος κινδύνευε, και β) αν η επιχείρηση διάσωση υλοποιήθηκε όπως ορίζουν οι ως άνω κανόνες.
Ως φάση κινδύνου ως η κατάσταση εκείνη κατά την οποία υπάρχει λογική βεβαιότητα ότι ένα σκάφος ή άτομο απειλείται από σοβαρό και επικείμενο κίνδυνο και χρειάζεται άμεση βοήθεια. Αρχικός ισχυρισμός των αρχών ήταν τότε ότι οι επιβαίνοντες στο σκάφος αρνήθηκαν τη συνδρομή του ελληνικού λιμενικού και επομένως εκείνο με τη σειρά του δεν μπορούσε να επιχειρήσει. Η πραγματικότητα ωστόσο, όπως αυτή επιβάλλεται εν πρώτοις από την κοινή λογική (δεν χρειάζεται καν να αναφερθούμε σε ιδεολογικούς χρωματισμούς σε ζητήματα που αφορούν την προστασία της ανθρώπινης ζωής) αλλά και κατά πάγια θέση της Ύπατης Αρμοστείας, είναι ότι σκάφη σαν αυτό στην Πύλο, που μεταφέρουν πρόσφυγες υπό επικίνδυνες συνθήκες, υπερφορτωμένα, και χωρίς να πληρούνται οι βασικές προδιαγραφές ασφαλείας, δεν είναι αξιόπλοα, βρίσκονται σε φάση κινδύνου και τα Κράτη θα πρέπει να ξεκινούν άμεσα την επιχείρηση διάσωσης.
Ο δεύτερος ισχυρισμός αφορούσε τον τόπο του ναυαγίου και αν αυτό συνέβη εντός χωρικών ή διεθνών υδάτων, επομένως και το κατά πόσο το ελληνικό λιμενικό έχει ή όχι τη δυνατότητα (αρμοδιότητα) να διασώσει και ως εκ τούτου αν βαρύνεται με εγκληματική αμέλεια εξαιτίας της παράλειψης του να ενεργήσει. Εν προκειμένω, η Επιτροπή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα σε αντίστοιχες υποθέσεις έχει κρίνει ότι δικαιοδοσία και έλεγχος υφίσταται και στις περιπτώσεις που το σκάφος βρίσκεται εκτός των χωρικών υδάτων αλλά εντός της ζώνης διάσωσης την οποία το Κράτος συντονίζει (A.S. andothersv. Malta, CCPR/C/128/D/3043/2017 ; A.S. andothersv. Italy, CCPR/C/130/DR/3042/2017 ). Με βάση αυτό τον ορισμό, στην προκείμενη περίπτωση η Ελλάδα ήταν υπεύθυνη συντονισμού διάσωσης στην εν λόγω ζώνη και άρα η προστασία των δικαιωμάτων των επιβατών ήταν εντός της δικαιοδοσίας της. Φυσικά όλα αυτά αφορούν νομικές κατοχυρώσεις και εγγυήσεις οι οποίες δεν αναφέρονται εδώ ως πανάκεια και ηθικά επιβεβλημένο mondus operandi. Το μόνο ηθικά επιβεβλημένο σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η έμπρακτη αλληλεγγύη και παροχή βοήθειας στους πληττόμενους πρόσφυγες και μετανάστες που κάτω από αυτές τις εγκληματικές συνθήκες ξεκινούν για τα μοιραία ταξίδια ελπίζοντας ότι «ανθρωπισμός» της δύσης θα είναι τουλάχιστον περισσότερο αξιοπρεπής από τις συνθήκες πολέμου, εξαθλίωσης, εκμετάλλευσης και οικονομικής ανέχειας που βιώνουν στην χώρα καταγωγής τους. Αυτές οι γνωμοδοτήσεις και νομολογιακές αποφάσεις μπορεί να τίθενται επ’ αμφιβόλω στα διάφορα δικαστήρια, ωστόσο η διεθνιστική μας αλληλεγγύη είναι ισχυρότερη από τις περιχαρακώσεις του νόμου.
Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε την πρόσφατη αθώωση των 9 Αιγυπτίων συλληφθέντων που αρχικά βαρύνονταν με τις επαίσχυντες κατηγορίες της λαθρεμπορίας, επιβαρυμένη με τον θάνατο των επιβατών, πρόκλησης ναυαγίου, παράνομης εισόδου και σύστασης και συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση, εγκλήματα που επισύρουν πολυετείς ποινές κάθειρξης, ακόμα και ισόβια. Ένα χρόνο αργότερα και αφού αυτοί οι άνθρωποι κρατούνταν ως υπόδικοι, το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων της Καλαμάτας, δέχτηκε τις ενστάσεις των συνηγόρων υπεράσπισης που έκαναν λόγο για αναρμοδιότητα του δικαστηρίου να επιβουλευθεί της συγκεκριμένης υπόθεσης.
Καμία ευθύνη δεν έχει αναζητηθεί από το ελληνικό κράτος και το ελληνικό λιμενικό, ενώ η κυβέρνηση βαθαίνει διαρκώς τον αντιμεταναστευτικό λόγο, ενισχύοντας την ατζέντα για περαιτέρω φύλαξη των συνόρων. Η πραγματική αποτύπωση αυτής της διακήρυξης είναι οι επαναπροωθήσεις και οι πνιγμοί, οι δολοφονίες στα χερσαία σύνορα και οι κράτηση σε συνθήκες φυλάκισης όσων καταφέρνουν να φτάσουν σε εδάφη της ελληνικής κυριαρχίας.
Μετανάστες ως εξωτερικός εχθρός
Πατώντας πάνω στα ρατσιστικά υπολείμματα, τα κράτη έρχονται να δικαιολογήσουν την απόφαση τους για κλειστά σύνορα ως αναγκαίο κακό, αφού η μεταναστευτική "εισβολή" όπως τη χαρακτηρίζουν, απειλεί το εσωτερικό της χώρας, της αξίες της, την ευμάρεια της, την ομοιομορφία του συνόλου και την οικονομική της σταθερότητα. Στην πραγματικότητα η πολιτική των κλειστών συνόρων μετατρέπεται σε βιομηχανία κλειστών συνόρων, με την "ασφάλεια" των κρατών να είναι αντικείμενο στα χέρια μεγάλων ιδιωτικών εταιρειών όπως πχ η Frontex, ενώ δοκιμάζεται στα σύνορα διαρκώς καινούργια κατασταλτικά μέσα, που συχνά μεταλαμπαδεύονται και στην καταστολή στο εσωτερικό (καινούργιοι εξοπλισμοί της αστυνομίας, τακτικές κλπ..).
Οι μετανάστες/ πρόσφυγες ως το «αόρατο» εργατικό δυναμικό
Σε αντίφαση (φαινομενικά) με την προηγούμενη πολιτική, η Ε.Ε. αντιμετωπίζει το μεταναστευτικό με καταστολή στα σύνορα, και με εκμετάλλευση στο εσωτερικό. Όταν τα κράτη αδυνατούν να εμποδίσουν κάποιον από το να μην εισέλθει στα σύνορα, ή όταν τον κάνουν δεκτό, αυτός περνά σε ένα καθεστώς συνεχούς εργασιακής εκμετάλλευσης, καθώς πάνω του κανένα εργασιακό κεκτημένο δεν εφαρμόζεται. Οι μετανάστες είναι χέρια που δεν είναι αναγκαίο για τον επιχειρηματία να πληρώσει, χέρια που μπορούν να δουλεύουν ατελείωτες ώρες σε κάθε συνθήκη. Λόγω της πραγματικότητας που οι (νόμιμοι και παράνομοι) μετανάστες βιώνουν, τους είναι αδύνατον να διεκδικήσουν κάτι καλύτερο, ενώ συχνά λόγω ρατσιστικών συσχετισμών, η εργατική τάξη τους αντιμετωπίζει εχθρικά παρά ως κομμάτι της. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της αντίφασης που περιγράφουμε είναι ο νόμος Καιρίδη, που επιτρέπει την νομιμοποίηση ενός παράνομου μετανάστη για το χρονικό διάστημα που αυτός εργάζεται (!).
Οι μετανάστες που δεν θα γίνουν ποτέ «Έλληνες».
Αξίζει εδώ να αναφερθούμε και στην τεράστια πληθυσμιακή ομάδα εντός της ελληνικής επικράτειας των μεταναστών που διαμένουν επί σειρά ετών στη χώρα, με νομιμοποιητικά έγγραφα (visa), ωστόσο δεν μπορούν να αποκτήσουν τα πλήρη δικαιώματα του Έλληνα πολίτη, καθώς τους αρνούνται την έκδοση ελληνικής ιθαγένειας με πολιτογράφηση. Ύστερα από τεράστιες αντιπαραθέσεις κατοχυρώθηκε η έκδοση ελληνικής ιθαγένειας για παιδιά τρίτης γενιάς μεταναστών, ενώ ακόμα και σήμερα τα παιδιά δεύτερης γενιάς δύσκολα αποκτούν ελληνική ταυτότητα. Απαραίτητες προϋποθέσεις είναι οι γονείς τους να διαμένουν επί μακρών στην ελληνική επικράτεια (πέντε έτη πριν από τη γέννηση), αν αυτή η προϋπόθεση δεν πληρούται τότε η αίτηση (για πολιτογράφηση) καταγράφεται όταν συμπληρωθεί ο χρόνος της 5ετίας. Για όσους πάλι πέρασαν τα ελληνικά σύνορα όντας ενήλικες οι συνθήκες σκληραίνουν ακόμα περισσότερο ασχέτως αν διαμένουν στην Ελλάδα 20, 30, 40 χρόνια ή αν δουλεύουν, ή αν ολόκληρη η οικογένεια τους έχει μεταφερθεί εδώ. Σε κάθε περίπτωση η πολιτικές που αποδίδουν λιγότερα δικαιώματα στις μετανάστριες επιθυμούν και προωθούν την περιθωριοποίηση τους, τον κοινωνικό κανιβαλισμό (αφού θα εκλαμβάνονται ως ξένοι ό,τι και αν κάνουν) και την αναπαραγωγή της αντίληψης περί ανώτερης φυλής.
Οι μετανάστες, αναπόφευκτο αποτέλεσμα του πολέμου και της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης, είναι τελικά τόσο ένα εργατικό δυναμικό που η αστική τάξη μπορεί να εκμεταλλευτεί στο έπακρον, όσο και ένα διπλωματικό χαρτί στους ανταγωνισμούς των ιμπεριαλιστικών αξόνων και της ανισομερής εξάρτησης των κρατών από αυτά.
Χρέος μας είναι να προτάξουμε τη διεθνιστική αλληλεγγύη και τα ταξικά αντανακλαστικά μας, ως ασπίδα και όπλο στην θάνατο πολιτική της Ε.Ε και του ιμπεριαλισμού.